Veelgestelde vragen

Met Agora formuleren we een antwoord op de maatschappelijke vraagstukken waar we in het huidige onderwijsstelsel tegenaan lopen en die ons grote zorgen baren. De bedenkers van Agora willen een leeromgeving die kinderen motiveert en recht doet aan de verschillen tussen kinderen. Ieder kind leert op zijn of haar manier. Agora is Grieks voor ‘plein’. Het oude Athene kende de Agora, waar filosofen als Aristoteles, Plato en Socrates ‘lesgaven’ aan iedereen die iets van hen wilde leren. Agora-onderwijs is een leercommunity (plein) waar men elkaar ontmoet, waar zelfkennis groeit en waar eigen kracht, passie en ongekende mogelijkheden worden ontdekt. Dat doen we aan de hand van challenges (leer-/studievragen) met een zelfgekozen reisdoel. De ‘leerreis’ die een kind onderneemt verloopt via een coach-gestuurde route. De coach – beter gezegd: de Agoriaanse Meester – helpt het kind, zodat hij of zij het zelfgekozen reis-/leerdoel gaat bereiken. Agora garandeert dat ieder kind zich optimaal ontwikkelt en individueel gecoacht wordt vanuit vertrouwen, vrijheid en vreugde. En altijd met respect voor de autonomie van de lerende. Als ieder kind lachend naar school gaat en lachend uit school komt, gaat leren vanzelf.

Eigenlijk zou je die vraag anders moeten stellen. Als elk kind maatwerk krijgt, dat precies bij hem of haar past, hoe kan dit dan niet geschikt zijn? Natuurlijk zijn er kinderen die het prettig vinden om ‘traditioneel’ te leren via studieboeken en proefwerken. Nou, dan kan dat. Maar veel kinderen menen, vaak door de invloed van hun ouders, dat leren op een voorgeschreven, gedisciplineerde manier moet. Als een kind daar niet van wil afwijken, is Agora niet geschikt. Wij hebben erg veel vertrouwen in onze Agora-kinderen en leren hen liever hoe ze autonoom hun eigen leerroute kunnen bepalen. De coach helpt alleen. Door zelf te leren ontwikkelt een kind zelfdiscipline. Dat vinden wij van een hogere status dan discipline. Agora is maatwerk en maatwerk is voor iedereen geschikt.

De Agora-scholen hebben de vrijheid om zelf de dagindeling te maken. Over het algemeen zijn de Agora-kinderen van 9.00 tot 14.30 uur op school. Ze beginnen met een dagstart van een half uur, samen met de coachgroep. De coachgroep is eigenlijk een hechte leerfamilie. De coach is de leervader of -moeder van het leergezin. En zoals in een echt gezin heeft elk kind zijn eigen recept. Elke dag kijkt de leermoeder/-vader of het recept niet moet worden aangepast. Tot de middagpauze zijn de kinderen bezig met hun eigen leervragen (alleen of samen met anderen), wordt er verplicht gesport (2 x per week) of kunnen zij allerlei masterclasses naar keuze volgen. Na de pauze is er een verplicht half uur rust voor de hersenen. Dat is een neurologische noodzaak. We noemen dat halfuur Peace & Silence. Er worden dan geen digitale middelen gebruikt en er is stilte. Hoe dat ingevuld wordt mag het kind zelf bepalen. Een powernap, meditatie, lezen of gewoon stil zijn. De meesten kiezen ervoor om te lezen. De keuze is vrij, als je hersenen maar rust krijgen. Na dit rustmomentje vervolgen we de dag met challenges, sport of masterclasses.  

Een challenge (uitdaging) is een leervraag. Het kind bepaalt wat hij of zij wil weten, bestuderen, onderzoeken of creëren. Grenzeloos. Ook het onderwerp is vrij. De uitdagingen die het kind aangaat, komen voort uit intrinsieke motivatie. De coach ondersteunt hem of haar alleen door de juiste vragen te stellen en te sturen. Zo krijgt het kind inzicht in hoe een optimaal leerproces verloopt. Maar een coach belicht bijvoorbeeld ook de (uitdagende) kanten van de challenge waar het kind misschien nog niet bij stil had gestaan. Na elke challenge wordt het kind beter in dit proces. Hij of zij gaat de challenge namelijk planmatig aanpakken en ontdekt tijdens dit proces nieuwe mogelijkheden. Maar een challenge kan ook zo maar ontstaan vanuit nieuwsgierigheid, chaos of een spontane ingeving. Dan vindt de reflectie op de leervraag achteraf plaats. Maar meestal vergen challenges een gedegen planning. Challenges zijn zo verschillend en complex dat we hier nu niet verder ingaan op al die mogelijkheden. Bij Agora begin je niet ergens aan omdat het moet, maar omdat je geïnspireerd en gemotiveerd bent om iets te leren.

Toetsen als proefwerken en overhoringen kent Agora niet. Coaches geven wél de hele dag door feedback. Volgens de pedagogische richtlijnen is het geven van feedback een vorm van formatieve toetsing (wat weet het kind wel en wat nog niet?). Agora-kinderen worden dus eigenlijk de hele dag getoetst. Proefwerken en overhoringen zijn voorbeelden van summatieve toetsen (weet het kind het wel óf niet?). Die laatste hebben we niet. Ook omdat dat kan leiden tot vergelijkingsgedrag. Agora vergelijkt kinderen niet. Elk kind is uniek. Summatieve toetsen leiden tot demotivatie en verlies aan zelfvertrouwen, wanneer een kind deze slecht maakt. Als je een paar jaar autonoom hebt leren studeren ben je ook in staat om zelf summatieve toetsen te maken. Maar daarvoor moet je eerst goed autonoom kunnen leren. En wat dan als een Agora-kind het examentraject ingaat, dat wel uit summatieve toetsen bestaat? Dan zal de leerling hierop voorbereid zijn, vanuit zijn kennis van autonoom leren. Leerlingen kunnen altijd diagnostische toetsen maken, als ze dat zelf willen. In het (voor)examenjaar worden er wel schoolexamens afgenomen. Rapporten zijn er niet. Na elke challenge wordt samen met de coach teruggekeken op wat er geleerd is en dit wordt door het kind in zijn digitale portfolio vastgelegd. Elk autonoom lerend kind ontwikkelt goed inzicht in wat belangrijk is voor zijn of haar ontwikkeling.

De weg naar het diploma is anders, maar na het behalen van de eindexamens ontvangt ook een Agora-leerling een regulier vmbo-, havo- of vwo-diploma. Het is mogelijk om het eindexamen over twee jaar te verdelen of om op verschillende niveaus examen te doen. Dit alles binnen de wettelijke kaders. Maar termen als vmbo of havo zijn geen Agora-termen. Een kind kan het examen doen dat hoort bij zijn of haar capaciteiten. Maar bovenal kan het kind ook laten zien wat het aan extra kwaliteiten bezit, die niet beschreven zijn in het diplomatraject. Bij Agora is leren altijd betekenisvol voor degene die leert. Het kind maakt bewuste keuzes. Ergens in dit proces kiest het kind een richting en een examenroute die daarbij horen. Samen met experts (meestal vakdocenten) oriënteren de kinderen zich op wat ze moeten kennen en kunnen. Wat moeten ze hebben gedaan om examen af te leggen voor een bepaald vak? Want examens zijn helaas (nog) gebaseerd op vakdenken. Na deze oriënterende fase gaan ze een challenge aan om deze vakkennis en -vaardigheden te behalen. Dit gaat op Agoriaanse wijze, met een ‘preparation en execution’. Het kind kan laten zien welke leerdoelen hij of zij heeft behaald. Dat kan in de vorm van een dialoog of op iedere andere wijze die het kind zelf kan bedenken. In de execution-fase kan bekeken worden of het kind klaar is voor het examen.

We monitoren onze leerlingen met een ingenieus digitaal leerprocesvolgsysteem, speciaal ontworpen voor Agora. Daarbij hebben we inzicht in het leerproces per kind. Daarnaast hebben we nog een door Agora-kinderen ontwikkelde voortgangsmonitor, die de persoonlijkheidskenmerken en vaardigheden van elk kind inzichtelijk maakt. Vooral voor het kind zelf en de coach, maar natuurlijk ook voor ouders. Het belangrijkste is dat het kind inzicht krijgt hoe hij of zij steeds autonomer weet te leren. Er is wekelijks feedback van de coach.

Tijdens de dagstart komen uiteenlopende onderwerpen aan bod om de leerling te stimuleren en enthousiasmeren. Daarnaast worden er verschillende workshops gegeven door onder andere ouders. Die workshops gaan over zeer uiteenlopende onderwerpen: van werken met Word tot schaken, van leraar zijn in het basisonderwijs tot digitale veiligheid bij de politie. Kinderen presenteren hun challenges aan elkaar en coaches gebruiken afwisselende werkvormen om kinderen op ideeën te brengen. Daarnaast bieden we inspiratiesessies aan. In deze sessies kunnen kinderen op vrijwillige basis in aanraking komen met onderwerpen die ze nog niet kennen. Ook liggen er overal verschillende actuele tijdschriften zoals Quest, National Geographic, Historia en Psychologie, waardoor kinderen al bladerend tot nieuwe inspiratie kunnen komen. Geen nieuwsgierigheid? Dan is er ergens schade opgelopen en moeten we proberen de oorzaak op te sporen. Elk kind is van nature nieuwsgierig!

Nee, zeker niet. Elk kind heeft unieke talenten. We vergelijken kinderen niet. Iedereen wordt ongelijk behandeld. En die behandeling is een recept per kind, dat constant wordt aangepast aan de omstandigheden en/of ontwikkeling.

Ja, zolang het handelen niet ten koste gaat van de autonomie van anderen. Agora is erg waardegericht. We zitten in een community, leergezinnen die rekening houden met elkaar. De Agora-kinderen maken altijd een betekenisvolle keuze in een sociale context. Er is vrijheid, maar geen vrijblijvendheid. Ook moet het kind tot het besef komen dat in de wereld alles gebeurt in samenhang. De coach ziet erop toe dat het kind zich veelzijdig ontwikkelt. De nieuwsgierigheid is de motor van al het leren en de verbeeldingskracht (fantasie) is de brandstof.

Het absolute vertrouwen in hun kind. Daarnaast verwachten wij een actieve inbreng en hoge mate van betrokkenheid van ouders. In de eerste plaats bij de ontwikkeling van hun eigen kind, door bijvoorbeeld regelmatig bij te dragen met feedback op de voortgang van het kind en daar ook zelf initiatief in te nemen. Daarnaast kunnen ouders bijdragen door inspiratiesessies te geven, excursies te begeleiden of betrokken te zijn bij één van de oudergroepen zoals de denktank, coördinatie van inspiratiesessies of indeling van de Agora-ruimtes. Ouders zijn vaak de ambassadeurs van Agora, blijkt uit ervaring. Ze zijn solidair aan de leerbenadering van Agora maar voorzien ons ook continu van waardevolle feedback.